بررسی تطبیقی تزیینات گچبری‌ مسجد سیمره با مسجد نه‌گنبد بلخ و سامرا از دورۀ عباسی

مطالعه تطبیقی طرحهای گچبری مسجد جامع نایین و مسجد نه گنبد بلخ

چکیده: از دوران باستان تا بخش اعظمی از دوران اسلامی، گچبری یکی از مهمترین ارکان تزیینات بنا در ایران بوده است که با توجه به غنای طرح های بکاررفته در آنها، به عنوان یکی از مهمترین حوزه های پژوهشی، شناخته شده است. در زمان حاضر و در راستای پرداختن به این مسائل، هنر گچبری شکل گرفته در پایتخت نوپای عباسی سامرا، در قرن سوم هجری قمری، به عنوان نقطه آغازین این هنر در دوران اسلامی معرفی شده است، به طو...

مسجد جامع ارومیه، معماری، تزیینات و تحولات

معماری و تزیینات مسجد- مدرسۀ سپهسالار قدیم

از دیرباز در ایران، آموزش و پرورش جایگاه ویژه ای داشته و با گسترش اسلام نیز بر اهمیت آن افزوده شده است. در کنار جایگاه ممتاز آموزش در ایران، مراکز مرتبط با فعالیت های آموزشی نیز اهمیت یافتند. روند شکل گیری مدارس علوم دینی به صورت رسمی، با شکل گیری نظامیه ها در دورۀ سلجوقی آغاز شد و با فرازو نشیب هایی تا دورۀ قاجار نیز ادامه یافت. در شهر تهران، پایتخت ایران در این دوره، بیشترین تعداد مسجد- مدرسه...

بررسی تطبیقی مضمون کتیبه‌های مسجد گوهرشاد و مبانی اعتقادی شیعه در دورۀ تیموری و صفوی

کتیبه‌ها به‌عنوان عناصر معنایی و تزئینی در معماری اسلامی از ابزارهای مهم در جهت گسترش عقاید و سیاست‌های مذهبی حکومت‌ها بر مردم به شمار می‌روند و، به‌لحاظ ماهیت مکتوب خود، بیانگر ایده‌ها و اندیشه‌های هر عصرند. مسجد گوهرشاد مشهد به‌عنوان یکی از شاهکارهای معماری ایرانی‌اسلامی از تزیینات و کتیبه‌های مختلفی با مضامین دینی برخوردار است که در دوره‌های مختلف تاریخی بارها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته‌...

تحلیل جنبه‌های نمادین شیعی در تزیینات مسجد جامع یزد

مسجد جامع یزد یکی از مساجد عظیم و مهم سبک آذری در ایران است. از خصوصیات این بنا می‌توان به سردر رفیع، مناره‌های بلند، کاشی‌کاری زیبا، گنبد مسجد و... اشاره کرد. به‌کارگیری نقوش در قالب گچ‌بری، کاشی‌کاری و طرح‌های زیبا حائز اهمیت و درخور تفسیر است. تلفیق نقوش هندسی با نقوش اسلیمی در تزیینات کاشی‌کاری مسجد به نحوی است که در نگاه اول نمی‌توان به‌راحتی بین آن‌ها تمایزی قائل شد. هدف از این مقاله، مطا...

تزیینات کتیبه‌ای مسجد جامع قزوین-مهناز شایسته فر

مسجدجامع عتیق قزوین مانند سایر مساجد جامع کشور، از ابهت خاصی برخوردار است. این مسجد از نوع مساجد چهار ایوانی است و شکل مربع‌مستطیل، شرقی ـ غربی و گنبدی، خربزه‌ای دارد. کتیبه‌های خاص آن، از نظر سبک هنری، نگارش و مفاهیم، در هنر خوشنویسی و معماری جایگاه خاصی دارد. این مقاله با هدف بازشناسی و بررسی زیباشناختی، کتیبه‌های مسجدجامع به‌طور عام و شبستان مسجد را به‌طور خاص مورد مطالعه قرار می‌دهد. با م...